Merv şehrinde ismi Nûh b. Meryem olan bir adam vardı. Bu adam Merv şehrinin valisi ve hâkimi idi. Geçim düzeyi yüksekti. Kendisinin oldukça güzel ve yetişkin bir kızı vardı. Onu, kendi beldesi dahil olmak üzere civar bölgelerden büyük insanlar, reisler ve nice servet sahipleri istemişlerdi; fakat hiçbirisine evet diyememiş, kızını kiminle evlendireceğine karar verememişti. Kendi kendine: “Şayet kızımı filan kişiye versem filan kişi kızacak, filana versem filan darılacak” diye düşünüyordu.
Bu valinin Mübarek isminde Hintli, takva sahibi bir hizmetçisi vardı. Bir gün hizmetçisine
– Benim filan yerde bir üzüm bağım var; senin oraya gidip bağı korumanı istiyorum, dedi. Hizmetçi üzüm bağına giderek yaklaşık bir ay durdu. Efendisi bazı günler gelir ve üzümlerin nasıl olduğuna bakardı. Bir gelişinde ona:
– Ey Mübarek, bana bir üzüm salkımı ver, dedi. Mübarek ona kopardığı bir üzüm salkımı uzattı; efendisi üzümü çok ekşi buldu. Ondan başka bir salkım koparmasını istedi; fakat o da ekşiydi. Bu sefer efendisi:
– Neden bu kadar üzüm bağının içerisinden bana doğru dürüst, tatlı bir üzüm veremiyorsun? diye sordu. Mübarek:
– Çünkü ben hangisinin tatlı, hangisinin ekşi olduğunu bilmiyorum! diye cevap verdi. Efendisi:
– Hayret! Tam bir aydır buradasın da hangisinin tatlı, hangisinin ekşi olduğunu bilmiyorsun musun?! dedi. Mübarek:
– Efendim, tadına bakmadığım için tatlı mı, yoksa ekşi mi olduğunu bilemiyorum! dedi. Efendisi:
– Peki neden hiç yemedin? diye sorduğunda; Mübarek:
– Çünkü siz, sadece bana üzüm bağını korumamı emrettiniz, yememi değil! Size ihanet edemezdim! dedi. Bunları duyan adam çok şaşırdı ve:
– Allah (c.c), sendeki emaneti korusun! diye dua etti. Vali, hizmetçisinin çok akıllı birisi olduğunu anladı; ona:
– Ey genç! Sen benim çok hoşuma gittin; sana emrettiğimi yerine getirmen gerekir! dedi. Hizmetçi:
– Önce Allah’a (c.c) sonra size itaatim sonsuzdur! diye karşılık verir. Vali:
– İyi dinle! Benim güzel bir kızım var. Onu isteyenler çok oldu; fakat ben hangisiyle evlendireceğimi bilemiyorum. Bana bir yol göster, dedi. Genç hizmetçi şöyle dedi:
– Cahiliyye zamanında kafirler evlenme şartları arasında asalet, nesep/soy, ev ve para ararlardı. Yahudiler ve Hıristiyanlar güzellik ve zarafeti tercih ederlerdi. Hz. Peygamber (s.a.v) devrinde ise din ve takva üstünlüğü aranırdı. Zamanımızda ise insanların tercihi mal ve mülk olmuştur. İşte bu dört şıktan dilediğini seç! Vali:
– Ben din, takva ve emanet sahibi olanı tercih ettim; seni kızımla evlendirmek istiyorum; çünkü sende istikamet, diyanet ve emniyet gördüm. Senin iffeti ve emaneti korumaya ne kadar sahip çıkabileceğini imtihan ettim, dedi. Hizmetçi:
– Efendim, ben basit bir Hintli köleyim; siz beni paranızla satın aldınız! Nasıl olur da beni kızınızla evlendi-rebilirsiniz? Hem kızınız benimle evlenmeye razı olur mu? diye sordu; Kadı:
– Kalk o zaman eve gidelim, bakalım sonuç ne olur? dedi. Eve varınca hanımına:
– Hanım, beni iyi dinle! Bu genç hizmetçimiz dindar ve takva sahibi birisidir. Ben onun hâlini ve istikametini çok beğendim. Onu kızımızla evlendirmek istiyorum, bu konuda sen ne dersin? diye sordu. Hanımı:
– Söz sizindir; fakat, ben kızımızın yanına gidip bu konuda bilgi vereyim, daha sonra sana cevabını getiririm, dedi. Kadın kızının yanına varıp babasının teklifini anlattı. Kız:
– Annecim, siz bana ne emrettiyseniz ben onu yaptım; sizin sözünüzden çıkmamaya gayret ettim. Bu konuda da size karşı gelmem; bilakis hoş karşılarım, dedi. Kızının böyle söylemesinden sonra adam onları evlendirdi; kendilerine çokça mal verdi. Mübarek’in bir çocuğu oldu, adını Abdullah koydu.
İşte bu çocuk, İslam aleminde Abdullah b. Mübarek namiyle bilinen meşhur âlim; ilim, zühd ve takva sahibi, büyük hadis ravisidir. Dünya devam ettikçe insanlar ondan ilim ve hadis nakledeceklerdir.
Evet, ey kardeşim! Evleneceğin zaman mal ve şöhret sahibi olanı değil; din ve takva sahibi olanı tercih et. Çünkü mal vebalden başka bir şey getirmez; dikkat et, kadın seni bu vebale düşürmesin! Evlenmeyi şehvetini tatmin etmek için de yapma! Kadında din ve istikamet ara ki, Allah (c.c) korkusuyla sana itaat etsin. Ayrıca böyle bir kadın senin için cehennem ateşine karşı bir siper olur.